Als werkgever bent u burgerrechtelijk aansprakelijk voor de betaling van geldboetes en de gerechtskosten waartoe uw chauffeur wordt veroordeeld naar aanleiding van een verkeersovertreding die hij beging tijdens zijn dienstbetrekking. Niet alleen de Wegverkeerswet voorziet in deze maatregel, ze is wijd verspreid doorheen het sociaal (straf)recht. De wetgever beoogt hiermee het invorderen van geldboetes te vergemakkelijken en de betaling ervan te garanderen.
Op het ogenblik dat uw chauffeur wordt gedagvaard voor een verkeersovertreding die hij beging tijdens zijn tewerkstelling, zal het Openbaar Ministerie gewoonlijk de werkgever van de chauffeur mee dagvaarden op basis van artikel 67 van de Wegverkeerswet. Wanneer de chauffeur vervolgens wordt veroordeeld, en in zoverre vaststaat dat de overtreding werkelijk in het kader van de professionele activiteit werd gepleegd, dan verklaart de rechtbank de werkgever burgerrechtelijk verantwoordelijk voor de geldboetes en de gerechtskosten die aan de chauffeur worden opgelegd.
Na de uitspraak komt het vonnis bij de FOD Financiën terecht die instaat voor de uitvoering ervan. In beginsel richt de FOD Financiën eerst een betaalverzoek aan de veroordeelde chauffeur. Pas wanneer deze hier niet op ingaat, zal zij aankloppen bij de burgerrechtelijk aansprakelijke. In de praktijk zien wij echter vaak dat deze eerste stap wordt overgeslagen en er rechtstreeks bij de burgerrechtelijk aansprakelijke om betaling wordt verzocht.
De burgerrechtelijk aansprakelijke is steeds gehouden tot betaling, ongeacht of de chauffeur reeds een betaalverzoek ontving. U kan dus niet weigeren om te betalen.
De vraag die vervolgens rijst, is de volgende: “Kan u als werkgever de geldboetes en de gerechtskosten waarvoor u burgerrechtelijk aansprakelijk wordt gesteld, verhalen op uw chauffeur?” Het antwoord hierop is positief.
De aansprakelijkheid van de werkgever voor geldboetes en gerechtskosten is een maatregel van burgerlijke aard. De werkgever wordt niet strafrechtelijk veroordeeld en kan dan ook niet worden aanzien als dader de inbreuk. De werknemer die wel strafrechtelijk werd veroordeeld, draagt als enige de verantwoordelijkheid voor de geldboetes en de gerechtskosten. Dit volgt uit het algemene rechtsbeginsel uit het strafrecht dat stelt dat strafrechtelijke straffen steeds persoonlijk zijn.
Wanneer u als werkgever de geldboetes en de gerechtskosten waartoe uw werknemer werd veroordeeld betaalt, dan kan u dus steeds terugbetaling vorderen van de betrokken werknemer. Dit terugvorderingsrecht vindt haar grondslag in artikel 1251, 3° van het Burgerlijk Wetboek. Daaruit volgt dat diegene die een schuld betaalt, waartoe hij gehouden is voor een andere, en er belang bij had deze te voldoen, automatisch in de plaats wordt gesteld van de schuldeiser. Wat betekent dit nu?
De schuld die u als burgerrechtelijk aansprakelijke hebt voldaan aan de Belgische Staat is een schuld waartoe u gehouden bent namens uw werknemer. Gelet op het vonnis waarin u burgerrechtelijk aansprakelijk wordt gesteld, had u er bovendien alle belang bij om deze betaling te voldoen. Ingevolge uw betaling, wordt u automatisch in de plaats van de Belgische Staat gesteld en kan u uw werknemer aanspreken voor het betaalde bedrag.
Hierbij moeten nog twee belangrijke bemerkingen worden gemaakt.
Vooreerst kan uw werknemer de terugbetaling niet weigeren op basis van zijn beperkte aansprakelijkheid zoals bepaald in artikel 18 WAO. Deze maatregel geldt namelijk enkel voor de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van uw chauffeur, en laat zijn strafrechtelijke verantwoordelijkheid onverlet. Het feit dat uw werknemer bij het begaan van de overtreding geen zware fout, bedrog of herhaaldelijke lichte fout kan worden verweten, doet geen afbreuk aan uw terugvorderingsrecht.
Bovendien werkt het terugvorderingsrecht niet in de omgekeerde richting. Wanneer de FOD Financiën uw werknemer rechtstreeks aanspreekt tot betaling van de geldboete waartoe hij is veroordeeld en waarvoor u slechts burgerrechtelijk aansprakelijk werd gesteld, dan kan hij van u in principe geen terugbetaling vorderen. De strafrechtelijke verantwoordelijkheid ligt namelijk bij de dader van de overtreding en kan dan ook niet op een derde, de werkgever, worden afgewenteld.
Wanneer u met deze problematiek wordt geconfronteerd, neem dan gerust contact op met ons kantoor.
