Een overzicht van de procedures tegen het mobility package

Het Mobility Package blijft de gemoederen in wegtransport beroeren. Nadat het Mobility Package op 31 juli werd gepubliceerd, volgden immers een hele resem aankondigingen van procedures bij het Europees Hof, niet in het minst het door TLA voor UPTR ingestelde beroep tegen de cooldown voor cabotage. De bedoeling van huidig artikel is om een overzicht te geven van deze procedures.

Daarbij dient wellicht vooreerst nog even kort in herinnering gebracht te worden waarover dit Mobility Package handelt. Het Mobility Package betreft een grondige hervorming van de Europese regels over wegtransport met het oog op het verbeteren van de werkomstandigheden van de chauffeurs, het aanpassen van de regels inzake toegang tot de markt, het verbeteren van de verkeersveiligheid, het verduidelijken van bestaande regels en het aanpakken van discrepanties in de toepassing van de regels tussen de lidstaten. Het Mobility Package omvat daarbij drie delen:

Het eerste deel kreeg vorm door middel van de Verordening 2020/1054 en omvat een resem wijzigingen aan de regels inzake rij- en rusttijden en het gebruik van de tachograaf, zoals vervat in de Verordening 561/2006 en 165/2014. Dit deel van het Mobility Package trad reeds in werking op 20 augustus 2020 en wordt op heden dus toegepast en gecontroleerd. Over dit deel publiceerde de Europese Commissie een interessant overzicht van vragen en antwoorden. (https://ec.europa.eu/transport/mobility-package-questions-and-answers_en). De meest in het oog springende maatregelen in dit deel betreffen:

• de maandelijkse terugkeerverplichting/terugkeerrecht van de chauffeur
• de aangescherpte regels inzake het nemen van de wekelijkse rust in de vrachtwagen
• het invoeren van regels voor lichte vrachtwagens. Zoals hierna uit het overzicht zal blijken, zijn er hieromtrent geen procedures ingesteld.

Het tweede deel omvat verscherpte regels inzake de toegang tot de wegvervoersmarkt. De regels zijn gepubliceerd in de Verordening 2020/1055 en omvatten wijzigingen aan de bestaande verordeningen 1071/2009 en 1072/2009. Dit deel van het Mobility Package zal grotendeels in werking treden in februari 2022. De meest in het oog springende maatregelen zijn:

• de terugkeerverplichting van de vrachtwagen om de 8 weken
• het invoeren van een cooldown voor het uitvoeren van cabotage
• het aanscherpen van de vestigingsvoorwaarden voor transportondernemingen
• het afschaffen/aanpassen van de vrijstellingen voor gecombineerd vervoer
• het gedeeltelijk toepasselijk maken van de regels op vervoer met lichte vrachtwagens Zoals hierna uit het overzicht zal blijken, zijn er hieromtrent geen procedures ingesteld.

Opmerkelijk is dat de Europese Commissie (die eigenlijk gekant is tegen het door het Europees Parlement en Europese Raad bekomen compromis) een studie liet uitvoeren specifiek wat de cooldown, de terugkeerverplichting van het voertuig en de vrijstellingen inzake gecombineerd vervoer. De Commissie is blijkbaar zinnens om op grond van deze studie toch nog nieuwe onderhandelingen te voeren. (https://ec.europa.eu/transport/modes/road/news/2021-02-mobility-package-i-studies_en)

Last but not least is het derde deel dat de nieuwe regels over de toepassing van detachering in het wegtransport omvat. Alhoewel hier tot dusver het minste controverse over bestaat, zullen vooral deze regels wellicht een diepe impact hebben op te transportmarkt.  Deze regels zullen immers tot gevolg hebben dat een chauffeur (behoudens enkele beperkte uitzonderingen) recht heeft op de loonbarema’s van het land waar hij rijdt. Bovendien bestaat ook de mogelijkheid voor de lidstaten om administratieve controlesystemen hiervoor in te voeren en dit naar het type dat reeds bijvoorbeeld bestaat in Duitsland voor de Milog. Tot slot voorziet deze richtlijn ook in de verplichting om een aansprakelijkheid in te voeren voor opdrachtgevers. Deze nieuwe regels zijn te lezen in de richtlijn 2020/1057 en treden in werking tegen begin februari 2022 met een volledige uitrol tegen zomer 2022.

Tegen het Mobility Package werden, binnen de voorziene termijn om vernietiging te vragen voor het Europees Hof, in totaal door 10 partijen hoofdberoepen ingesteld. De meeste van deze beroepen werden ingesteld door lidstaten, nu het voor particulieren en private organisaties een stuk moeilijker is om op ontvankelijke wijze een procedure in te stellen. Het hoeft daarbij niet de verbazen dat de meeste door de lidstaten ingestelde beroepen afkomstig zijn van Oost-Europese lidstaten, die in het Mobility Package een aanval zien tegen de op hun grondgebied gevestigde transportondernemingen. De drie “particulieren” betreffen het eigen beroep van UPTR, het beroep van de Roemeense transportorganisatie UNTRR en het beroep van enkele particulieren (NG e.a.).

Het weze opgemerkt dat andere lidstaten zich kunnen aansluiten bij een ingesteld beroep of omgekeerd ook hun argumentatie kunnen laten kennen tegen een ingesteld beroep. Het is echter quasi onmogelijk om alle ondersteunende of afwijzende tussenkomsten te kennen via de informatie die nu via het Europees Hof ter beschikking wordt gesteld. Wel is het bijvoorbeeld zo dat België (via de deelstaten) zich aansluit bij het beroep van Malta en dit specifiek wat de cooldown inzake cabotage betreft nadat eerder ook al UPTR de druk opvoerde door zelf een vernietigingsberoep over dit voor de Belgische transporteur ernstige probleem in te stellen.

Gelet op het vrij grote aantal beroepen en tussenkomsten is het daarbij goed mogelijk dat het Europees Hof deze later in de procedure zal samenvoegen in bijvoorbeeld een drietal procedures (per aangevochten Europese wetgeving). Het is nog niet duidelijk wanneer de beroepen door het Hof zullen behandeld worden, doch dit kan nog even op zich laten wachten. Het is van belang om te noteren dat de ingestelde beroepen geen schorsende werking hebben en dus op zichzelf de uitrol van het Mobility Package niet zullen vertragen.

De 10 hoofdberoepen kunnen als volgt schematisch worden weergegeven:

Moest U vragen hebben over de inhoud van het Mobility Package en de mogelijke impact hiervan op Uw onderneming, aarzel dan niet om contact op te nemen met TLA.